31 Mayis 2013
Türk polisinin Cuma günü İstanbul’un merkezinde göstericilere biber gazı ve tazyikli suyla müdahale edip onlarca göstericiyi yaralamasının ardından çeşitli şehirlerde son yılların en ateşli hükümet karşıtı eylemleri düzenlendi.
Binlerce gösterici Istanbul’un merkezinde sıklıkla politik eylemlere sahne olan Taksim Meydanı’nı çevreleyen sokakları doldururken, başkent Ankara’da ve İzmir’de de protesto gösterileri düzenlendi.
Taksim yakınındaki merkezi bir alışveriş caddesinin* zemini cam kırıkları ve taşlarla kaplandı. Bölgedeki ilköğretim öğrencileri biber gazı bulutlarından ağlayarak kaçarken olayların ortasında kalan turistler meydanı çevreleyen lüks otellere dönmek için çabaladılar.
Son olaylar Başbakan Tayyip Erdoğan’ın otoriter yönetimine ve İslamcı kökenli Adalet ve Kalkınma Partisi’ne yönelik artan huzursuzluğu yansıtıyor.
Polis kuvvetleri bu ayın başındaki İşçi Bayramı’nda İstanbul’da on binlerce göstericiyle çatıştı. Ayrıca hükümetin Suriye krizindeki tutumu, alkol satışlarına yönelik artan kısıtlamalar ve topluma açık alanlarda çiftlerin sevgi gösterilerine** karşı yapılan uyarılar sonrasında da protesto gösterileri gerçekleşti.
Göstericiler arasında yer alan Boğaziçi Üniversitesi’nden siyaset bilimci Koray Çalışkan, olayları “Türkiye’de bir hükümet yok, Tayyip Erdoğan var… AK Parti’nin destekçileri bile kendilerinin dinlenmediğini, yaşananların çılgınlık olduğunu söylüyorlar. Bu huzursuzlukla dolacak bir yazın başlangıcı.” şeklinde yorumladı.
Taksim Gezi Parkı’nda Pazartesi günü geç saatlerde bir hükümet imar planı için ağaçların sökülmesiyle başlayan gösteriler, Erdoğan yönetimine karşı geniş çaplı protestolara dönüştü. Cuma günkü şiddet olayları polisin şafak vakti Park alanında günlerdir kamp yapan göstericilere müdahale etmesiyle patladı.
Twitter'da polisin biber gazi kullandigini okuduktan sonra protestoculara destek olmaya gelen on sekiz yasindaki ogrenci Mert Burge, “Mesele artik sadece agaclar degil, bu hukumetten gordugumuz butun bu baski. Sabrimiz tasmis durumda, ulkenin seyrettigi yonden memnun degiliz. Gerekirse bu gece burada kalip sokaklarda uyuyacagiz,” dedi.
Ankara'nin merkezinde gunun onceki saatinda polisin AKP genel merkezine ulasmaya calisan onlarca gostericiye biber gaziyla mudahale ettigi bir meydanda, hukumeti istifaya cagiran sloganlar atan binlerce insan toplandi. Sosyal medyada paylasilan fotograflar, Izmir'de de iki farkli noktada protestocularin toplandigini gosteriyor.
ORANTISIZ GUC
Hastane kaynaklarina gore, biber gazi tupuyle basindan vurulan Filistin asilli Turk vatandasi bir kadinin durumu agir. Ilk once Misirli oldugu sanilan 34 yasindaki kadin, gecirdigi beyin kanamasinin ardindan ameliyata alindi.
Doktorlarin aciklamalarina gore aralarinda Kurt bir milletvekili ve bir Reuters fotografcisinin da bulundugu 12 kisi biber gazi tuplerinin carpmasiyla travma gecirdi, yuzlerce kisi biber gazina bagli solunum sistemi sorunlari yasadi. Bazi insanlar biber gazi bulutlarindan kacmaya calisirken ciktiklari duvarin cokmesiyle yaralandi.
Uluslararasi Af Orgutu, bariscil bir protesto olarak baslayan gosterilerde polisin “asiri guc kullanimi”ni kaygi verici buldugunu acikladi. Avrupa Parlamentosu Turkiye Raportoru Ria Oomen-Ruijten de gelismelerden kaygi duydugunu soyledi.
Icisleri Bakani Muammer Guler, polisin orantisiz guc kullandigi iddialarinin arastirilacagi sozunu verdi.
Erdogan, gorevde bulundugu on yil icerisinde Turkiye'de bir donusumu idare etti ve ulkenin
krizlere yatkin ekonomisini Avrupa'nin en hizli buyuyen ekonomisine cevirdi. AK Parti'nin iktidara gelmesinden beri ulkede kisi basina dusen gelir kagit ustunde uc katina cikti.
Erdogan hala Turkiye'nin acik ara en populer politikacisi ve genis cevrelerce 90 yil once Osmanli Imparatorlugu'nun kullerinin uzerine modern, laik Turkiye Cumhuriyeti'ni kuran Mustafa Kemal Ataturk'ten beri ulkedeki en guclu lider olarak goruluyor.
MEYDAN OKUMA
Fakat Erdogan'in fikir ayriliklarina tahammulu az. Yuzlerce subay kendisine karsi bir darbe planladiklari iddiasiyla son yillarda hapse atildi. Akademisyenler, gazeteciler, politikacilar ve digerleri de benzer suclamalarla yargilaniyor.
Erdogan ayrica onumuzdeki yil basbakan olarak gorev suresi bitince ulkenin baskani olmak istedigini acikca dile getirmekten kacinmayarak muhalefetin tepkisini arttirdi.
Gezi Parki protestolarindaki pankartlarin birinde Erdogan'i Osmanli sultanlarinin giydiklerine benzer bir sarikla gosteren bir karikatur ve “Bu ulke senin onunde egilmeyecek” yazisi vardi.
New York ve London'da gecen yil duzenlenen protestolara atif yapan 'Occupy Gezi' ifadesininin en cok kullanilan hashtagler arasina girdigi Twitter ve Facebook da dahil sosyal medya sitelerindeki gonderiler, onumuzdeki gunlerde Ankara, Izmit, Adana ve Bursa gibi baska sehirlerde de benzer gosterilerin planlandigi yonunde.
Gectigimiz hafta metroda opusen bir ciftin anonsla uyarilmasina tepki gostermek icin bu haftasonu Ankara ve Istanbul'da zaten “opusme protestolari,” planlanmisti.
Erdogan, Turkiye'nin dunya sahnesinde buyuk bir guc olarak yukselisinin somut ifadesi olarak gordugu bir yigin milyar dolarlik projeyi surduruyor. Bunlarin arasinda Istanbul'da bir ticari su kanali ve dunyanin en buyugu olarak lanse edilen ucuncu bir havalimaninin insa edilmesi var.
Carsamba gunu Gezi Parki'ndan birkac mil uzakta, Istanbul'un Asya ve Avrupa yakalarini birbirine baglayacak ucuncu bir koprunun temel atma toreninde konusan Erdogan, Taksim Meydani'nin yeniden duzenlenmesi planlarinin gerceklesmesinde kararli oldugunu ifade etti.
Mimarlar, solcu siyasi partiler, akademisyenler, sehir planlamacilari ve baskalari bu planlara uzun zamandir sivil toplum orgutlerinin gorusleri alinmadan hazirlandiklari ve Istanbul'un merkezindeki son yesil alanlardan birini yok edecekleri gerekcesiyle karsi cikiyor.
(Murad Sezer, Osman Orsal, Umit Bektas, Can Sezer, Ece Toksabay, Asli Kandemir, Humeyra Pamuk'in katkilariyla; Nick Tattersall tarafindan yazilmis; Alistair Lyon tarafindan duzenlenmistir.)
*Istiklal Caddesi’nden bahsediliyor.
**Gecen hafta Ankara metrosunda yaşanan opusme anonsu olaylarindan bahsediliyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder